Katedra Inżynierii Ekologicznej i Hydrologii Leśnej
Wydział Leśny
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Rafał Starzak
adiunkt
Rafał Starzak jest doktorem nauk leśnych (doktorat 2006 r.). Specjalizuje się w hydrologii i inżynierii leśnej. Jest autorem kilkunastu prac twórczych oraz sprawozdań i ekspertyz. Zainteresowania naukowe koncentrują się w trzech nurtach: (1) rozwijania przyrodniczych podstaw konstrukcji równań bilansu wodnego atmosfera-drzewostan-gleba wiążących dynamikę zapasu wody glebowej ze zmiennością cech biometrycznych drzewostanu; (2) ocenie wpływu charakterystyk lasu na odpływ wody ze zlewni hydrologicznych, w szczególności badanie ilościowe związków między zdolnością retencyjną lasu a cechami środowiska geograficznego w ujęciu czasowym i przestrzennym; (3) relacjami między infrastrukturą inżynieryjną w lasach a zdolnością retencyjną terenów leśnych. Posiada bogate doświadczenie w organizowaniu i prowadzeniu terenowych prac badawczych, w tym związanych z funkcjonowaniem leśnej zlewni doświadczalnej. Kompetencje nabywał jako główny wykonawca w projektach naukowych oraz jako kierownik projektu badawczego realizowanego na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Jest wykładowcą Wydziału Leśnego UR w Krakowie. Jest koordynatorem przedmiotów i opiekunem sekcji studenckiego koła naukowego. Laureat nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za działalność dydaktyczną. Wielokrotnie głosił referaty na konferencjach międzynarodowych i krajowych.
Praca i edukacja
- 2017-2018. Studia Podyplomowe „Zastosowanie współczesnych metod hydrologii w inżynierii, gospodarce wodnej i ochronie przeciwpowodziowej". Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
- 1.X.2006. Adiunkt w Zakładzie Inżynierii Leśnej, Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie.
- 2006. Doktor nauk leśnych, Wydział Leśny, Akademia Rolnicza w Krakowie.
Rozprawa doktorska: „Dynamika zapasu wody w glebach wybranych drzewostanów świerkowych Beskidu Śląskiego”. Promotor pracy prof. dr hab. inż. Józef Suliński. - 1999-2000. Studia Podyplomowe „Ochrona i kształtowanie środowiska geograficznego”. Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Uniwersytet Jagielloński.
- 1.X.1998. Asystent w Zakładzie Inżynierii Leśnej, Wydział Leśny, Akademia Rolnicza w Krakowie.
- 1998. Magister inżynier leśnictwa.
Praca magisterska: „Zatrzymywanie wody przez materię organiczną w nawiązaniu do warunków fizjograficznych zlewni potoku Dupniańskiego w Beskidzie Śląskim”. Promotor pracy dr inż. Jarosław Kucza. - 1997-1998. Asystent stażysta w Zakładzie Inżynierii Leśnej, Wydział Leśny, Akademia Rolnicza w Krakowie.
- 1993-1998. Studia magisterskie na Wydziale Leśnym Akademii Rolniczej w Krakowie.
Publikacje
- Suliński J., Starzak R., 2019. Wybrane aspekty badania długoterminowych cykli zmian zapasu wody glebowej w drzewostanach jednogeneracyjnych. Sylwan 163.
- Sypka P., Starzak R., Owsiak K. 2016. Methodology to estimate variations in solar radiation reaching densely forested slopes in mountainous terrain. International Journal of Biometeorology, 60, 12, 1983-1994. http://dx.doi.org/10.1007/s00484-016-1185-0
- Sypka P., Kucza J., Starzak R. 2016. Assumptions for Fourier-based modelling of diurnal temperature variations in the top soil layer under Istebna spruce stands. Agricultural and Forest Meteorology, 222, 71-86. http://dx.doi.org/10.1016/j.agrformet.2016.03.004
- Starzak R., Kucza J., Suliński J. 2015. Dynamika zapasu wody w glebach pod wybranymi drzewostanami świerkowymi Beskidu Śląskiego w latach 1999–2004. [red.] Małek S., Ekologiczne i hodowlane uwarunkowania przebudowy drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Beskidzie Żywieckim. Wydawnictwo UR, Kraków.
- Sypka P., Starzak R. 2013. Simplified, empirical model of wind speed profile under canopy of Istebna spruce stand in mountain valley. Agricultural and Forest Meteorology, Vol. 171–172,220–233.
- Suliński J., Starzak R. 2009. Premises for the construction of balance equations of water losses in mountain forest soils. J. Water Land Dev. No. 13a, 329–344.
- Kucza J., Starzak R., Suliński J. 2005. Wstępne wyniki pomiaru zapasu wody w glebie pod świerczynami istebniańskimi. Czasopismo Techniczne, Z. 10-Ś/2005, 59-70.
- Suliński J., Starzak R., Kucza J., 2001.Weryfikacja wzoru wyrażającego intercepcje drzew w zależności od natężenia i czasu trwania opadu deszczu, w warunkach eksperymentalnych. Acta Agr. Silv. Ser. Silv. XXXIX, 3–16.
Udział w projektach badawczych
- Kierownik projektu:
- 2013-2018. Projekt badawczy w ramach Badań Zamawianych nr BZ/ZIL/13-18 (nr umowy EO-2717-24/13) pt. ,,Zbadanie retencji wodnej drzewostanów górskich i podgórskich wytypowanych jako wzorcowe dla LKP Lasy Beskidu Sądeckiego oraz przyległych lasów podgórskich, w kontekście możliwości jej modulowania przez czynności gospodarcze”. Zlecony przez PGL Lasy Państwowe – Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych w Warszawie.
- Główny wykonawca
- 2010-2013. Projekt badawczy NN309 427338 pt. ,,Zbadanie wpływu bilansu atmosfera-drzewostan-gleba na retencję wodną gleb leśnych w górach”. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Kierownik projektu: prof. dr hab. inż. Józef Suliński.
- 2003-2005. Projekt badawczy (promotorski) 3P06L05123 pt. ,,Dynamika zapasu wody w glebach wybranych drzewostanów świerkowych Beskidu Śląskiego”. KBN. Kierownik projektu: prof. dr hab. inż. Józef Suliński.
- Wykonawca
- 2003-2005. Projekt badawczy w ramach Badań Zamawianych nr ,,Zbadanie wpływu czynników hydrogeologicznych i drzewostanowych na bilans wodny świerczyn w kontekście ich przebudowy na obszarze Beskidu Śląskiego”, w ramach tematu ,,Doskonalenie rewitalizacji siedlisk i przebudowy drzewostanów górskich w RDLP Katowice z uwzględnieniem poprawy stosunków wodnych i selekcji genetycznej drzew”, zamawiany przez Ministerstwo Środowiska, finansowana przez NFOŚIGW, nr umowy 566/2003/Wn50/NE-PR-TX/D. Koordynator dr inż. Józef Barszcz.
- 1998-2001. Projekt badawczy w ramach Badań Zamawianych nr BZ 573/ZIL/1998-2001 ,,Zbadanie czynników określających dynamikę zapasu wody, chemizm i produkcyjność gleb leśnych wytworzonych z piaskowców istebniańskich”. Temat badawczy zlecony przez Generalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Warszawie. Kierownik tematu: prof. dr hab. inż. Józef Suliński.
- 1997-2000. Zbadanie bilansu wodnego świerczyn rasy istebniańskiej. Temat badawczy zlecony przez Dyrekcję Regionalną Lasów Państwowych w Katowicach.
Ekspertyzy naukowe
- 2012-2013. Główny wykonawca opracowania pt. ,,Ocena wpływu pompowań wód gruntowych wewnątrz gruntowej przesłony przeciwfiltracyjnej na warunki zaopatrzenia w wodę roślinności drzewiastej i krzewiastej porastającej tereny sąsiadujące z placem budowy hali Widowiskowo-Sportowej (Czyżyny) w Krakowie w rezultacie prowadzenia prac budowlanych oraz lokalnego obniżenia poziomu wód gruntowych”. Ekspertyza naukowa wykonana na zlecenie Mostostalu Warszawa S.A., Region Południowy Oddział w Krakowie.
Konferencje i seminaria naukowe
2018. Ist International Scientific Conference ,,Hydrology in natural and anthropogenic environments”. 4-7 September 2018, Krakow, Poland.
- Starzak R.: The dynamics of soil water storage in the low-mountain stands in the Beskid Sądecki (Western Carpathians) (referat).
- Starzak R., Gryglak M.: Spatial and temporal variability of topsoil humidity in selected beech stands (poster).
2017. V Międzynarodowa Konferencja ,,Las i Woda”. Supraśl, 16-18.10.2017.
- Suliński J., Starzak R.: Wybrane aspekty badania długoterminowych cykli zmian zapasu wody glebowej w drzewostanach jednowiekowych oraz interpretacji ich wyników (referat).
- Starzak R.: The dynamics of the soil water reserve within the whole vegetation period in an all-aged fir stand (poster).
- Starzak R., Ilek A., Kucza J., Prochot W.: Surface runoff from the spruce stands in the Beskid Śląski (poster).
- Ilek A., Kucza J., Witek W., Starzak R.: The influence of soil channel on the hydraulic conductivity of mountain forest soils (poster).
2017. VIII International Agriculture Symposium “AGROSYM 2017”. Jahorina, Bośnia i Hercegowina, 5-8.10.2017.
- Starzak R., Kucza J., Ilek A.: Distribution of the degree of saturation in selected profiles of mountains forest soils (poster).
- Ilek A., Kucza J., Szostek M., Starzak R.: The impact of the species composition of a stand and the degree of decomposition on the water absorbability of organic matter in forest soils (poster).
2017. XLV Szkoła ,,Współczesne zagadnienia hydrologii”. Jabłonna k/Warszawy, 15-19.05.2017. Uczestnik.
2016. V Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców ,,Człowiek Nauka Środowisko”. Gdańsk, Polska, 23-24.06.2016.
- Ilek A., Kucza J. Witek W., Starzak R.: Wpływ szkieletu glebowego na współczynnik filtracji górskich gleb leśnych (poster).
- Witek W., Starzak R., Ilek A., Kucza J.: Zdolności retencyjne poziomu organicznego gleby pod zbiorowiskiem kosodrzewiny (Pinus mugo Turra) na wybranych stanowiskach Babiogórskiego Parku Narodowego (poster).
2016. III Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców "Przyroda-Las-Technologia". Poznań, 19-20.02.2016.
- Witek W., Starzak R.: Zdolności filtracyjne gleb leśnych wyznaczone metodą polową w wybranych drzewostanach górskich Beskidu Żywieckiego i Makowskiego (poster).
2014. II Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Leśnictwo w górach i regionach przemysłowych" w 65 roku powołania Wydziału Leśnego w Krakowie. Kraków, 22-23.09.2014.
- Starzak R.: Potential and actual water retention of a selected soil profile in a spruce stand at a high-mountain coniferous forestsite (poster).
2013. IV Międzynarodowa Konferencja ,,Las i Woda”. Smardzewice, 16-18.10.2013.
- Starzak R., Kucza J.: Próba określenia związku między cechami biometrycznymi drzewostanów górskich a temperaturą gleby (referat).
- Kucza J., Starzak R.: Odsączalność grawitacyjna poziomów organicznych gleb leśnych pod świerczynami istebniańskimi w świetle badań laboratoryjnych (referat).
2011. Forestry and Water in the Baltic Sea Region. Swedish Forest Agency, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, 8-10.11.2011. Uczestnik.
2008. III Międzynarodowej Konferencji ,,Las i Woda”, Mrągowo 14-17.09.2008.
- Suliński J., Starzak R.: Przesłanki do konstrukcji równań bilansowych ubytków zapasów wody w górskich glebach leśnych (referat).
2002. II Międzynarodowa Konferencja „Las i Woda”, Ustroniu.
- Kucza J., Starzak R., Suliński J.: Wstępne wyniki pomiaru zapasu wody w glebie pod świerczynami istebniańskimi (referat). 2000. Workshop on Forest Decline INCO-COPERNICUS, 4th FP, ERB-IC15-CT98-0111 (DG XII - JNCN). Starbienino, Polska, 17-20.02.2000. Uczestnik.
Recenzje dla międzynarowowych i krajowych czasopism naukowych
- Journal of Forest Science
Działalność organizacyjna
- Członek Rady Wydziału Leśnego, kadencja 2012-2016.
- Członek Wydziałowej Komisji ds. Nauki, kadencja 2008-2012.
- Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna - Z-ca Sekretarza (2010/2011); Sekretarz (2011/2012).
Nagrody i wyróżnienia wynikające z pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej
- Nagroda Zespołowa Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia dydaktyczne, rok 2016.
- Stypendium z Rektorskiego Funduszu Stypendialnego Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, rok 2006.
- Wyróżnienie rozprawy doktorskiej, Rada Wydziału Leśnego UR w Krakowie, rok 2006.
Organizacje/Stowarzyszenia
- Polskie Towarzystwo Leśne (PTL)
- Stowarzyszenie Hydrologów Polskich (SHP)
- International Association of Hydrological Sciences (IAHS)
Zainteresowania naukowe
- Badanie bilansu wodnego ekosystemów leśnych
- Rozwijanie przyrodniczych podstaw budowy równań bilansu wodnego atmosfera-drzewostan-gleba wiążących dynamikę zapasu wody glebowej ze zmiennością cech biometrycznych drzewostanu
- Ocena wpływu charakterystyk lasu na odpływ wody ze zlewni hydrologicznych, w szczególności badanie ilościowe związków między zdolnością retencyjną lasu a cechami środowiska geograficznego w ujęciu czasowym i przestrzennym
- Rola terenów zielonych w obiegu wody w zlewniach zurbanizowanych
- Hydrologia mokradeł
- Relacje między budową infrastruktury inżynieryjnej w lasach a zdolnością retencyjną terenów leśnych
Działalność dydaktyczna
- Prowadzenie ćwiczeń projektowych i terenowych z następujących przedmiotów:
- Hydrologia i urządzenia wodno-melioracyjne dla specjalności Gospodarka leśna (studia stacjonarne i niestacjonarne).
- Hydrologia leśna dla specjalności Ochrona Zasobów Leśnych (studia stacjonarne).
- Geodezja leśna dla specjalności Gospodarka leśna (studia stacjonarne i niestacjonarne) oraz Ochrona Zasobów Leśnych (studia stacjonarne).
- Inżynieryjne Zagospodarowanie Lasu dla specjalności Ochrona Zasobów Leśnych.
- Budownictwo drogowe dla specjalności Gospodarka leśna (studia stacjonarne i niestacjonarne) oraz Ochrona Zasobów Leśnych (studia stacjonarne).
- Koordynator przedmiotu „Hydrologia i urządzenia wodno-melioracyjne" dla specjalności Gospodarka leśna (wspólnie z: Dr hab. inż. J. Kucza, Dr inż. E. Słowik-Opoka).
- Koordynator przedmiotu „Hydrologia leśna" dla specjalności Ochrona Zasobów Leśnych (wspólnie z: Dr hab. inż. J. Kucza, Dr inż. A. Ilek).
- Ćwiczenia dla Słuchaczy Studium Podyplomowego „Hydrologia i inżynieria leśna” realizowanego na Wydziale Leśnym w 2013 r., w zakresie retencji wodnej ekosystemu leśnego.
Zrealizowane prace dyplomowe
- Prace magisterskie
- Łukasz Hara, 2016. Retencja wodna szkieletu glebowego w wybranych profilach glebowych na obszarze zlewni potoku Łabowczańskiego w Beskidzie Sądeckim.
- Mateusz Gryglak, 2016. Przestrzenna i czasowa zmienność wilgotności wierzchniej warstwy gleby mineralnej w wybranych drzewostanach bukowych.
- Wojciech Witek, 2015. Pojemność wodna poziomu organicznego gleby pod zbiorowiskiem kosodrzewiny (Pinetum mughi carpaticum) na wybranych stanowiskach w Babiogórskim Parku Narodowym.
- Marek Ślubowski, 2011. Badanie wodoprzepuszczalności gruntów w drzewostanach górskich metodą polową Niestierowa.
- Wojciech Prochot, 2010. Spływ powierzchniowy w drzewostanach świerkowych na stokach doliny potoku Dupniańskiego.
- Prace inżynierskie
- Tomasz Trocha, 2019. Właściwości wodne poziomów mineralnych gleb leśnych w rejonie pasma Radziejowej w Beskidzie Sądeckim.
- Anna Pałasz, 2019. Wpływ procentowego udziału jodłowej i bukowej materii organicznej na retencyjność ściółki gleb leśnych.
- Małgorzata Kuchta, 2018. Wpływ drzewostanu na pionowy rozkład temperatury i wilgotności powietrza na wybranych stanowiskach w Beskidzie Makowskim.
- Mateusz Gryglak, 2015. Zmienność nasiąkliwości wodnej szkieletu glebowego wytworzonego z utworów formacji beloweskiej i ogniwa z Maszkowic.
- Łukasz Hara, 2015. Weryfikacja zależności nasiąkliwości wodnej szkieletu glebowego wytworzonego z utworów formacji beloweskiej i ogniwa z Maszkowic od wilgotności części ziemistych.
- Wojciech Witek, 2014. Określenie zdolności filtracyjnych gruntów metodą polową Niestierowa w wybranych drzewostanach górskich na zlewni po-toku Cieśniawka (Pasmo Policy, Beskid Żywiecki).
- Marek Ślubowski, 2010. Funkcjonowanie małej retencji wodnej w lasach nizinnych na przykładzie wybranych obiektów w Nadleśnictwie Przasnysz i Mrągowo.