O Katedrze

Jednostka dydaktyczno-badawcza Katedra Inżynierii Ekologicznej i Hydrologii Leśnej (KIEiHL) została powołana na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie w dniu 29 kwietnia 2022 roku (ZR nr 33/2022).

Idea, która przyświecała powołaniu jednostki to perspektywa poszerzania profilu badawczego i dydaktycznego, zgodnie z aktualnymi i przyszłymi potrzebami nauk leśnych i nowoczesnego kształcenia na kierunku leśnictwo. Katedra stanowi kontynuację działalności dydaktycznej i naukowej dawniej funkcjonującego Zakładu Inżynierii Leśnej (wcześniej Katedry Inżynierii Leśnej) oraz częściowo Katedry Ekologii i Hodowli Lasu (wcześniej Katedry Ekologii Lasu) a równocześnie nawiązuje do trendów światowych, w których wyraźnie wyodrębnione są badania w zakresie inżynierii ekologicznej oraz hydrologii, która w przypadku nauk leśnych ujmowana jest jako hydrologia leśna.

Podejmowana w jednostce tematyka badawcza z zakresu hydrologii leśnej obejmuje zagadnienia związane ze zwiększaniem zdolności retencyjnych, przeciwdziałaniem niedoborowi wody i przeciwdziałaniem skutkom suszy, jak również z rozwijaniem przyrodniczych podstaw konstrukcji równań bilansu wodnego atmosfera-drzewostan-gleba, wiążących dynamikę zapasu wody glebowej ze zmiennością cech biometrycznych drzewostanu oraz badania ilościowe związków między zdolnością retencyjną lasu a cechami środowiska geograficznego w ujęciu zarówno czasowym, jak i przestrzennym. Przedmiot zainteresowania stanowią również zagadnienia związane z oddziaływaniem obiektów inżynieryjnych na środowisko leśne oraz ze stosowaniem metod technicznych i biologicznych mających na celu przeciwdziałanie procesom erozyjnym w ujęciu zlewniowym, co stanowi atut w kontynuacji naukowej i dydaktycznej pozycji dyscypliny nauki leśne na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Inżynieryjne zagospodarowanie obszarów leśnych, uwzględniające uwarunkowania terenowe, hydro-klimatyczne i przyrodnicze nierzadko powoduje ingerencję w ekosystem leśny, dla minimalizacji której niezbędna jest wiedza hydrologiczna, leśna, inżynieryjna i ekologiczna. Wieloletnie doświadczenie badawcze członków zespołu, nabyte w ówczesnej Katedrze Inżynierii Leśnej, funkcjonującej w strukturach Wydziału Leśnego i kierowanej przez profesora Józefa Sulińskiego jest nadal wyraźnie rozwijane w kierunku hydrologii leśnej i inżynieryjnego zagospodarowania lasu i wpisuje się w zakres, współcześnie definiowanej inżynierii ekologicznej.

Inżynieria ekologiczna ma charakter multidyscyplinarny i wymaga, oprócz wiedzy z zakresu metod i technik rekultywacji i restytucji ekosystemów, także znajomości gleboznawstwa i ekologii, w tym szczególnie ekologii roślin oraz geochemii środowiska leśnego i terenów rekultywowanych. W ramach inżynierii ekologicznej wykorzystywana jest również wiedza z zakresu ochrony i inżynierii środowiska czy technik remediacji gruntów w ekosystemach leśnych. Specjalność ta obejmuje także problematykę oddziaływania na ekosystem leśny i kwestie związane ze sterowalnością procesów w nim zachodzących dla potrzeb kształtowania i poprawy usług ekosystemowych. W istocie rzeczy, z punktu widzenia podziałów stosowanych w nauce zagadnienia te łączą się w wyodrębniające się od lat 90-tych XX w. i dynamicznie rozwijające się na świecie dziedziny - Restoration Ecology oraz Ecological Engineering. Zagadnienia te od wielu lat były tworzone i rozwijane w ośrodku krakowskim, począwszy od profesora Tadeusza Skawiny, następnie jego sukcesora profesora Wojciecha Krzaklewskiego i kolejno jego wychowanków, w tym profesora Marcina Pietrzykowskiego i dra hab. Marka Pająka prof. URK.

Pośród różnych kierunków rekultywacji, to właśnie rekultywacja leśna, ze względu na najbardziej optymalny krajobrazowo i środowiskowo sposób zagospodarowania terenów poprzemysłowych w naszych szerokościach geograficznych odgrywa i będzie odgrywać najważniejszą rolę w zagospodarowaniu terenów zdegradowanych i zdewastowanych. Tematyka badań podejmowanych w jednostce obejmuje zagadnienia związane zarówno z hydrologią leśną i inżynieryjnym zagospodarowaniem lasu, jak również ze sterowaniem procesami zachodzącymi w ekosystemach leśnych i ekosystemach rekonstruowanych w toku rekultywacji leśnej oraz restytuowanych na terenach wielkoobszarowych w wyniku zaburzeń wywołanych klęskami żywiołowymi (wiatrowały, pożarzyska) i innymi zjawiskami związanymi ze zmianami klimatu dla potrzeb kształtowania i rozwijania usług ekosystemowych.